CÔ GÁI LẤY CHỒNG TỪ 13 TUỔI

Đêm đến, trai gái 12, 13 tuổi rủ nhau tới ngủ tại nhà Xu (nhà chung của cộng đồng). Nếu thấy "ưng cái bụng", người con trai sẽ trao cho người chiếc vòng bạc thay cho lời yêu thương rồi về báo mang lễ vật đến nhà gái đặt vấn đề cưới hỏi.
***

Ở đây, những cô gái 12,13 tuổi đã được các chàng trai để ý và sẵn sàng xin cưới

Tục "đi sim" quy định hai người không được quan hệ trước hôn nhân, nếu vi phạm sẽ bị trục xuất ra khỏi cộng đồng. Đây là tập tục lâu đời của người Vân Kiều, ở các xã Xy, A Túc, A Dơi, A Xing, Thanh, Thuận, Pa Tầng, Hướng Lộc, (Hướng Hóa, Quảng Trị).

Lễ Puh Boh được tổ chức tại các chòi rẫy trong bản. Già bản kính cáo với thần sứ Kniéq mong với sự vị tha mà ngài hãy yên lòng và nguôi giận để cho người dân những mùa bội thu cùng sự no đủ, để cho trai gái được đến với nhau... Sau khi tấu dâng và kính cáo bài cúng của mình, theo thông lệ, bản làng sẽ chọn những người con gái đẹp của gia đình mình, ra ở hẳn các chòi ngoài rẫy để trông coi hoa màu. Tập tục phát sinh từ đây. Những người con trai trưởng thành biết vào mùa lễ Puh Boh ngoài rẫy có nhiều con gái đẹp nên tìm tới để trao những câu hát, tìm hiểu để lấy vợ. Đi sim trở thành một nét văn hóa riêng biệt.

Mùa trăng là thời điểm lý tưởng nhất cho những buổi đi sim, để những chàng trai, cô gái Vân Kiều luôn trông ngóng, đợi chờ. Đến tuổi trưởng thành, có thể đi sim để tìm bạn đời, con trai Vân Kiều được phép qua nhà con gái chơi bất cứ lúc nào, dù nửa đêm khuya khoắt, mà không sợ bố, mẹ cô gái cấm đoán.

Khi đã phải lòng nhau, nếu không ngủ ở nhà Xu thì đôi trai gái có thể mang theo 1 cái chăn, 1 cái gối, bẻ lá khô lót làm chiếu hẹn hò với nhau bên những bờ sông con suối thiên nhiên thơ mộng. Các chàng trai vừa thổi vừa hát Oát để nói lên nỗi lòng thầm kín với người mình yêu. âm thanh của tiếng kèn Tariền vì thế mà tha thiết, rạo rực.


Từ đi sim và tảo hôn đã đẩy gia đình nhí đến chỗ đông con và nghèo khó

Tiếng kèn Khui thì vang lên cùng với làn điệu Xà nớt. Kèn Khui là loại kèn thổi dọc có lưỡi gà làm bằng nứa rung tự nhiên. Về cấu tạo, nó là 1 ống nứa dài 30 cm, đường kính 0,5 cm. Điểm đặc biệt là cả hai người cùng thổi 1 ống. Khi hai người cùng thổi Khui và hát Xà nớt tức là họ đã trở thành một đôi tâm đầu ý hợp.

Nhưng thời nay, đôi khi nam thanh niên trong bản, hoặc ở xa đến... lạm dụng nó để rồi, từ đi sim và tảo hôn đã đẩy gia đình nhí đến chỗ đông con và nghèo khó, thiệt thân nhất vẫn là các em gái lớn lên đã vội lỡ làng theo kiểu có con không chồng. Còn nữa, quan hệ gái trai không lành mạnh còn đổ về hệ lụy bệnh tật, côi cút trên bản xa.

Chúng tôi về Hướng Hóa tìm hiểu tục đi sim vào mùa không trăng. Nhưng già làng bảo, có mùa trăng thì cũng không còn những đêm sim đẹp đẽ như thời chúng tôi nữa rồi. Một đêm đi sim ở bản 10 (xã Thanh) đã chứng mình điều đó. Lúc đó tầm 7h tối, ngoài đường cũng xuất hiện các cô gái mới lớn dắt díu nhau đi theo từng nhóm. Ngay lập tức, các chàng trai sà đến tán tỉnh.

Có những nhóm đã quen nhau và cũng có người còn lạ. Họ làm quen với nhau rất nhanh và dễ trở nên thân mật. Một số thanh niên khác, chắc từ xa đến, ăn mặc lố lăng, phóng xe máy chạy tới chạy lui tìm "đối tác". Lát sau, "sân chơi" thưa dần. Dần về đêm, những nhóm thanh niên tản đi. Nhưng thay vì đến nhà sim, họ dìu nhau mất hút trong màn đêm. Những đôi khác bình thản ngồi bên vệ đường tình tự.

Cũng tại bản 10, anh Hồ Văn Đắc, cho biết, đây là nhà của ông nội. Gia đình anh sang đây, nhường nhà cho thanh niên đi sim tìm hiểu em gái anh. Nhưng giờ thanh niên ít đến nhà sim, nếu có thì một lúc sau là rủ nhau đi mất chứ không ngồi lại nói chuyện. Một hôm có gã thanh niên lạ mặt rủ Phương đi đâu đó vài tiếng ra rừng rồi về. Nhưng những đêm sau, nó không quay lại nữa mà mất hút trong bản xa. Đắc bảo, có lẽ nó đã dụ được em gái mình "ngủ một cái" rồi chạy mất dép.

Còn Đắc, trước đây cũng như những chàng trai đến với em gái mình bây giờ, cũng đi sim bậy bạ, gạ được cô nào là "đi" luôn chứ chẳng "thật cái bụng" gì đâu. Giờ nhìn em gái mình mà Đắc buồn thay cho em, "nhưng tục lệ rồi, chẳng biết làm gì giúp em mình cả". Đắc nói và kể, anh học hết lớp 9, năm nay 20 tuổi, có vợ là Hồ Thị Mự, 19 tuổi, ở xã Thuận. Họ lấy nhau được 2 năm và đã có một con trai.

Đắc đi sim từ năm 16 tuổi và thường lang thang hết làng này đến làng khác, cho đến khi gặp Mự. Rồi Đắc tủm tỉm kể chuyện đi sim: Đắc và người yêu hay đưa nhau đi chơi, ngủ với nhau qua đêm ngoài bờ sông hoặc nơi nào đó vắng người. Và họ thường xuyên làm "chuyện ấy". Đắc giải thích: "Phần lớn thanh niên chừ đều làm rứa".

Cũng theo Đắc, phần lớn các đôi trai gái sau khi ngủ với nhau không tiến đến hôn nhân. Anh bảo: "Ngủ thì ngủ, nhưng không thích nữa là bỏ. Có đứa, con trai cũng như con gái, đi sim với hết người này đến người khác. Em nghe ông bà kể lại, ngày xưa trai gái yêu nhau không như thế. Nhưng nay bọn em học phim ảnh, và lối sống đó do người nơi khác mang đến...".

 

Cái vụ này hay nha ! Mình xin 1 vé. Em nào ưng cái bụng thì đi sim cùng anh.